Wat is Sociocratie 3.0? We schreven al een blogje Sociocratie 3.0 voor dummies en hebben een pagina gewijd aan wat Sociocratie 3.0 is. Ons Kleintje S3 staat er vol mee. Zelfs de bron is helemaal online beschikbaar. Én toch merken we dat er diverse beelden leven over wat Sociocratie 3.0 nou precies is en wanneer je het kunt inzetten. Daarom leek het ons een goed idee om ook eens toe te lichten wat Sociocratie 3.0 niet is. Tijd voor het uit de weg werken van een aantal misverstanden dus!

Misverstand 1: Sociocratie 3.0 is een organisatie-methodiek

Er is een brede historie van het plakken van modelletjes op organisaties, omdat dat de heilige graal zou moeten zijn. Alsof iedere organisatie maakbaar is en het alleen een kwestie van uitrollen is. De praktijk is altijd weerbarstiger, of liever realistischer. Mensen willen niet iets doen wat niet logisch is. En willen het prima doen als ze de logica erachter wel zien.

Sociocratie 3.0 is daarom bewust niet ontwikkeld als organisatie methode. Juist omdat iedere organisatie anders is en mensen toch wel pakken wat ze nodig hebben en de rest liefst laten liggen. Je kunt het veel beter vergelijken met een verzameling van best practices. De olifantenpaadjes die gesleten zijn omdat dat nou eenmaal de kortste route is naar de waterbron. Zo is het ook vaak in teamsamenwerking: door goed te kijken naar effectieve teams of organisaties kun je routes of patronen ontdekken. Die patronen zijn verzameld en beschreven in Sociocratie 3.0 om te benutten wanneer je ze nodig hebt. Zo kun je deze patronen dus gebruiken als instrument om de effectiviteit van je samenwerking te vergroten.

Dat betekent niet dat er geen logica of samenhang is tussen de patronen. De oorsprong ligt onder andere in de Sociocratische Kring Organisatiemethodiek en Holacracy (beide wel organisatiemethodieken), maar ook in agile en Lean werkvormen. De patronen zijn alleen zowel afzonderlijk als in samenhang in te zetten en daarmee een enorme hulp bij het vormgeven van een effectieve samenwerking zijn.

Misverstand 3: Sociocratie 3.0 is er alleen voor zelfsturende organisaties

‘Ik vind persoonlijk Sociocratie 3.0 heel interessant, maar dit gaat nooit werken bij onze hiërarchische organisatie…’ Het beeld dat veel mensen hebben is dat je Sociocratie 3.0 pas kunt gaan gebruiken als er sprake is van zelfsturing of zelforganisatie in je organisatie. Maar als je bedenkt dat je niets gaat implementeren en dat je alleen knelpunten oppakt die door het team gedeeld worden, dan zijn er zeker al 10 patronen die je prima kunt benutten. Ook in een hiërarchische organisatie.

Want wie is er binnen een hiërarchische organisatie op tegen als de verantwoordelijkheden duidelijk zijn, zodat teams of mensen binnen het team weten wat ze zelf mogen besluiten en waarvoor ze toestemming moeten vragen? Wie is er op tegen om op een effectieve manier verschillende ideeën op te halen om een probleem op te lossen? Wie is er tegen het überhaupt helder krijgen welke knelpunten er leven in de organisatie?

Goede kans dat de leidinggevende of directeur precies ook op zoek is naar manieren om dat effectief te doen.

Conclusie: er is geen S3-organisatie

De optelsom van deze misverstanden is dan ook dat zoiets als een S3-organisatie niet bestaat. En dat kan voor sommige mensen een teleurstelling zijn. Want bij Holacracy kun je bijvoorbeeld op safari (lekker aapjes kijken) om eens te kijken hoe ze het daar doen. Bij S3 zijn er alleen organisaties die gebruik maken van de patronen. Sommige organisaties houden hier sterker aan vast, omdat het hen duidelijkheid en veel toegevoegde waarde biedt in het reageren op ontwikkelingen. Andere passen het toe op teamniveau, of pakken incidenteel een patroon erbij om bijvoorbeeld een moeilijk besluit met consent te nemen.

Ben je toch benieuwd hoe het eruit zou zien als je veel patronen van Sociocratie 3.0 benut in je organisatie? Bekijk dan eens de Werkwijzer van Over Morgen. Dat geeft je een aardig idee.